Erkeklerde Kısırlık Tedavisi İstanbul
Erkeklerde ergenlik çağı ile birlikte başlayan sperm üretimi yaşam boyu devam eder. Beyindeki hipofiz bezinden salgılanan luteinizan hormon (LH) ve folikül stimüle edici hormon (FSH) spermin oluşup olgunlaşmasını sağlar.
Dünya Sağlık Örgütü'nün tanımına göre bir çiftin cinsel yönden aktif olmasına ve herhangi bir doğum kontrol yöntemi kullanmamasına rağmen 1 yıl içinde gebelik elde edememesi infertilite yani kısırlık olarak adlandırılır. Yapılan araştırmalara göre çiftlerin yüzde 15'i bu problemle karşı karşıyadır.
İnfertilite kadından, erkekten ya da her ikisinden kaynaklanabilir. Çocuk sahibi olamayan çiftler incelendiğinde kısırlık sorununun yüzde 40 erkekten, yüzde 40 kadından, yüzde 10 her ikisinden, yüzde 10 da bilinmeyen sebeplerden kaynaklı olduğu görülmektedir.
Erkeklerde kısırlık tanı ve tedavisi üroloji ve androloji uzmanları tarafından yürütülür. Günümüzde çeşitli görüntüleme teknikleri ve testler sayesinde kısırlığa sebep olan sorunun tespit edilmesi oldukça kolaydır. Tanı koyulduktan sonra kişinin durumuna göre hazırlanacak bir plan ile infertilite problemi tedavi edilebilir.
Okuyacaklarınız
Erkeklerde Kısırlık (infertilite) Nedir ?
Erkeklerde ergenlik çağı ile birlikte başlayan sperm üretimi yaşam boyu devam eder. Beyindeki hipofiz bezinden salgılanan luteinizan hormon (LH) ve folikül stimüle edici hormon (FSH) spermin oluşup olgunlaşmasını sağlar.
Testislerde üretilen ve epididimde olgunlaşan spermler cinsel ilişki ile kadın vajinasına atılır. Spermin üretim süreci yaklaşık 3 aydır. Bu üretim, gelişim ve atılım etaplarından herhangi birinde yaşanan problem erkeklerde kısırlık nedeni olabilir.
- Varikosel,
- Sperm üretiminde bozulma,
- Sperm kanallarında tıkanma,
- Testis travmaları,
- Hormon bozuklukları,
- Anatomik bazı problemler,
- Genetik hastalıklar,
- Enfeksiyon,
- Birtakım ilaçlar erkeklerde kısırlığa yol açabilir.
Bu fizyolojik etkilerin psikolojik yansımaları, yetersizlik duygusu ve mutsuzluk olabilir. Bu süreçte çiftlerin birbirine desteği çok önemlidir. Günümüzde infertilite yüzde 90 oranında tedavi edilebilir ve pek çok tedavi seçeneği mevcuttur. Kısır erkekler uzman doktordan yardım alarak bu sıkıntılı sürecin üstesinden gelebilir.
Erkek Kısırlığı Nedenleri Nelerdir ?
- Varikosel: Testislerdeki toplardamarlarda meydana gelen genişlemedir. Erkek kısırlığının en sık rastlanan sebebi olan varikos,el testislerde ısı yükselmesine ve sperm sayısı ile hareketliğinin azalmasına neden olur.
- Boşalma Problemleri: Penis ucundan çıkması gereken meni prostat hastalıkları, diyabet, mesane cerrahisi, bazı ilaçlar gibi etkenler nedeniyle mesaneye doğru geri kaçabilir. Geri boşalma olarak adlandırılan bu durum erkek kısırlığı nedenlerinden biridir.
- Enfeksiyonlar: Sperm üretimini ve kalitesini etkileyen bazı enfeksiyonlar (bel soğukluğu, klamidya, prostat iltihabı vs.) sperm kanallarını tıkayıp probleme neden olabilir.
- Anti-Sperm Antikorları: Bağışıklık sistemi hücreleri olan ve sperme saldıran antikorlar spermleri yabancı hücre olarak görür ve yok etmek için çalışır.
- İnmemiş Testis: Fetal gelişimdeki bir bozukluk olan inmemiş testis üretkenliğin azalmasına neden olur.
- Tümör Oluşumu: Sperm üretim zincirine etki edecek tümörler, bu tümörleri tedavide kullanılan ilaçlar üremeyi risk altına sokar.
- Hormonal Bozukluk: Hipofiz, testis, hipotalamus, böbreküstü bezleri ve tiroid bezlerinde yaşanacak sorunlar sperm üretimini bozabilir.
- Kanal defektleri: Spermleri taşıyan tüplerin sakatlık ya da hastalık sonucu zarar görmesi erkekte kısırlık nedeni olabilir. Bu kanallar bazen doğuştan da sorunlu olabilir.
- Psikolojik ve Çevresel Faktörler: Cinsel problemler, kullanılan ilaçlar, endüstriyel kimyasallar, ağır metal maruziyeti, radyasyon, alkol, sigara, hareketsiz yaşam, obezite, uzun süreli bisiklet kullanımı gibi çok fazla etkeni olan erkek kısırlığı, sorunun kaynağına yönelik tedavilerle ortadan kaldırılabilir.
Erkeklerde Kısırlık Belirtileri Nelerdir ?
Erkeklerde kısırlığın en net belirtisi korunmasız ve düzenli cinsel ilişkiye rağmen 12 ay boyunca çocuk sahibi olamamaktır. Bunun haricinde çok belirgin bir belirtiden bahsedebilmek mümkün değildir.
Ancak ortaya çıkan bazı durumların erkek infertilitesi için bir sinyal olabileceği düşünülür. Bu semptomlar şöyle sıralanabilir;
- Cinsel fonksiyon bozukluğu (erektil disfonksiyon, boşalma güçlükleri vs.),
- Cinsel organ bölgesinde şişme ve ağrı,
- Testis bölgesinde şişlikler,
- Peniste akıntı,
- Vücut kıllarında azalma (hormonal dengesizliğin varlığına işaret),
- Düşük sperm sayısı,
- İdrar yaparken zorlanma.
Kısırlık Tanısı Nasıl Konur ?
İnfertilite tedavisinde tanı, tedavinin en önemli parçasıdır. Çocuk sahibi olamayan çiftleri önemli ve uzun bir tedavi süreci beklemektedir. Tedaviye başlamadan önce sorunun doğru tespit edilmesi çiftlerin maddi ve manevi kayıp yaşamalarının önüne geçer. Bu nedenle infertilite tanı yöntemleri hekim tarafından kişiye özgü şekilde dizayn edilmeli ve uygulanmalıdır.
Genel Hatları ile Tanı Yöntemleri ;
Detaylı Tıbbi Öykü ve Fizik Muayene: Doktora başvuran çiftlerin öyküsü detaylı şekilde dinlenir. Hangi sıklıkta birlikte oldukları, varsa kronik rahatsızlıkları, ameliyatları, cinsel sağlık durumlarına ait detaylar alındıktan sonra fiziki muayene yapılır.
İnfertilite tedavisi için kadınların süreci daha karmaşık olduğu için önce erkek incelenir. Fiziki muayenede testisler ve penis detaylı tetkik edilir.
Varikosel varlığı olup olmadığı, hipospadias/epispadias gibi anormal durumların olup olmadığı, testislerin hacmi, penis boyu, kıllanma durumu gibi pek çok ayrıntı hakkında bilgi edilir. İnfertil erkek tanı sürecinde özenle yapılmış fizik muayene hekime çok önemli ipuçları verir.
Erkek Kısırlık Testi Nedir ?
Spermiyogram (Semen Analizi): Erkek infertilitesi için yapılacak ilk tetkik spermiogramdır. Sperm sayım testi olarak bilinen bu test, 3 gün içinde hiçbir cinsel faaliyette bulunmayan erkeğin menisinin incelenmesidir. Spermiyogram Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen kriterlerle, tecrübeli bir ekip tarafından yapılmalıdır.
Tanıyı pekiştirmek amacıyla spermiyogram her hastada 2-3 hafta aralıklarla yeniden yapılmalıdır. Spermiyogram ile hastanın sperm sayısı, sperm hareketleri, sperm şekli ve canlılığı gibi önemli konularda fikir sahibi olunur. Spermiyogram hem infertilite tanısında hem de tedaviye alınan yanıtın değerlendirilmesinde çok önemli yere sahiptir.
Sperm Düşüklüğü Nedir, Neden Olur ?
Toplumda sperm düşüklüğü olarak ifade edilen durum, sperm parametrelerindeki bozulmayı işaret eder. Erkek kaynaklı infertilite tanısında hemen her zaman sperm parametrelerinde bozulma saptanır. Sperm sayısı, sperm hareketleri, şekli ve canlılığı en önemli sperm parametreleridir. Sperm düşüklüğü sorununu tetikleyen unsurlar şunlardır:
- Varikosel,
- Fizyolojik anomaliler,
- Otoimmün hastalıklar,
- Glüten hassasiyeti (Çölyak),
- Hormonal bozukluklar,
- Kanser ve tedavileri,
- Sigara ve alkol kullanımı,
- Obezite,
- Yüksek sıcaklık,
- Çevredeki toksinler.
Diğer Erkek Kısırlık Testleri Nedir ?
Hastaya doğru tanı koyup uygun tedavi uygulamak amacıyla başlangıç testlerde yeterli sonuç alınamazsa bazı ilave tetkikler yapılabilir;
- Skrotal Ultrason,
- Testis biyopsisi,
- Transrektal ultrason,
- Hormon testleri,
- Boşalma sonrası idrar tahlili,
- Genetik testler,
- Özel sperm fonksiyonu testleri.
Erkeklerde Kısırlık (Infertilite) Tedavisi İstanbul
Erkeklerde infertilite tedavisi, tanının konulmasının ardından planlanır. Kısır erkek tedavisi infertilite nedenine ve menideki sperm miktarına göre şekillenir.
Erkekteki kısırlık altta yatan bir rahatsızlığa ya da yapısal bozukluklara bağlıysa öncelikle bu sorunlar düzeltilir. Erkeklerde kısırlık sorunu için uygulanan tedaviler şöyledir:
İlaç Tedavisi
Erkek kısırlığı hormonal kaynaklı ise ilaç tedavisine başlanarak hormonlar dengelenir. Bazı durumlarda tedavi iki yıla kadar uzayabilir.
İğne Tedavisi
İlaçla tedavi edilebilecek olan hasta grubuna uygulanan alternatif yöntemdir. Hormonal bozukluk durumlarının tedavi edilmesini sağlar. Tedavi 1-2 yıl sürebilir.
Aşılama Tedavisi
Menideki sperm sayısının 10 milyon üzerinde olması ve şiddetli sperm defekti olmaması halinde uygulanan aşılama tedavisi erkekten alınan spermin yıkanarak ölü olan hücrelerden ve toksik atıklardan temizlenmesi şeklinde yapılır. Özel kateter ile rahim ağzına verilen kaliteli spermlerin yumurtaya ulaşması amaçlanır. Bu yöntem için hareketli sperm, kadında tıkanıklık olmaması, kadın yumurtasında kalitenin normal olması gerekir.
Yardımcı Üreme Teknikleri
In-Vitro Fertilizasyon ( IVF) (halk arasında tüp bebek olarak bilinir),Intrasitoplazmik Sperm İnjeksiyonu (ICSI),Mikro TESE, Yüksek Mikroskobik Büyütmeyle Seçilmiş Sperm Mikroenjeksiyon (IMSI) gibi ileri uygulamalar erkek kısırlığı tedavisi için başvurulan yöntemlerdir.
Erkeklerde Kısırlık Tedavisi Nasıl Uygulanır ?
Erkeklerde kısırlık tedavisinde ilk etap basit ve tetikleyici unsurlara yönelik uygulamalardan oluşur. Tanı aşamasında belirlenebilen bir sebep varsa ilaç tedavileri, kanal tıkanıklıklarının giderilmesi, varikosel ameliyatı(mikrocerrahi varikoselektomi),hormon tedavileri ile sorunun giderilmesi amaçlanır. Bunların yanı sıra erkekte sperm sayısını ve kalitesini artırıcı yöntemlerden faydalanılır.
Kişinin beslenmesinden egzersizlerine kadar günlük yaşamı düzenlenir ve erkeğin baba olma şansının artırılması sağlanır. Erkek kısırlığının giderilmesi için yapılan bu çalışmalardan sonuç alınamasa dahi en azından erkek, yardımcı üreme tekniklerinden faydalanabilir hale getirilir.
Kendiliğinden gerçekleşmeyen gebelik söz konusu ise aşılama (inseminasyon) yöntemi düşünülebilir. Daha ciddi erkek infertilitesi söz konusu ise son çare mikroenjeksiyon (tüp bebek) yöntemidir. Aşılamada yüzde 30 olan başarı şansı mikroenjeksiyonda yüzde 50’ye kadar yükselir.
Tedavinin başarısı sperm kalitesi ve sayısı, kadındaki yumurtalık folikülü sayısı, kadın rahminin yapısı, yaş, kullanılan ilaç miktarı ve uzman doktorun tecrübesine bağlı olarak değişir. Her çiftin başarı şansı farklıdır ancak günümüzde uygulanan yöntemler sayesinde umutsuz denilebilecek vakalarda bile gebelik gerçekleşebilir.
